gebonden Los en vast asbest, wat is hiervan het verschil in de soorten gebonden asbest?
Wat is het verschil tussen los en vast asbest?
Bij hechtgebonden of ‘vast’ asbest zitten de vezels stevig vast in het dragermateriaal. Een typisch voorbeeld zijn leien uit asbestcement. Zolang ze niet beschadigd zijn, zijn ze ongevaarlijk. Bij niet-hechtgebonden of ‘los’ asbest kunnen de vezels makkelijk vrijkomen. Toepassingen met los asbest, zoals isolatiemateriaal rond verwarmingsbuizen, zijn daarom veel gevaarlijker.
Wat is vast asbest?
De term ‘vast asbest’ verwijst naar hechtgebonden asbesthoudende toepassingen. De twee benamingen worden vaak door elkaar gebruikt.
In hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn de asbestvezels gebonden met een bindmiddel, zoals cement, bitumen, kunststof of lijm. De bekendste voorbeelden zijn asbesthoudende leien en golfplaten: daarbij zijn de asbestvezels gebonden in cement. In oudere gebouwen en woningen komen vandaag nog heel wat hechtgebonden asbesthoudende materialen voor.
Zolang u juist omspringt met materialen met vast asbest – niet breken, schuren, slijpen of boren – komen er weinig of geen asbestvezels vrij. Hechtgebonden asbesthoudende toepassingen in goede staat zijn daarom het minst schadelijk voor de gezondheid.
Vast asbest is een soort asbest waarbij de asbestvezels stevig vastzitten aan een ander materiaal, zoals cement, lijm of vinyl. Hechtgebonden asbest werd vroeger veel gebruikt in de bouwsector, voor toepassingen zoals dakplaten, leien, vloertegels, schouwpijpen en bloembakken.
Hechtgebonden asbest is minder gevaarlijk dan niet-hechtgebonden asbest, omdat de asbestvezels minder makkelijk loskomen en ingeademd kunnen worden. Maar als hechtgebonden asbest beschadigd, verweerd of bewerkt wordt, kan het alsnog een gezondheidsrisico vormen.
Hechtgebonden asbest is verplicht te verwijderen uit overheidsgebouwen en -infrastructuur tegen 2034, en uit alle andere gebouwen en woningen tegen 2040, volgens het Actieplan Asbestafbouw van de Vlaamse overheid. Vast gebonden asbest moet ook vermeld worden in een asbestattest, dat nodig is bij de verkoop van gebouwen die voor 2001 gebouwd zijn. Hechtgebonden asbest mag alleen verwijderd worden door een erkende asbestverwijderaar, die de nodige veiligheidsmaatregelen neemt om de verspreiding van asbestvezels te voorkomen.
Wat is semi-hechtgebonden asbest?
Semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn in principe vaste of hechtgebonden toepassingen. Maar door veroudering, verwering of beschadiging is het bindmiddel in het dragermateriaal in slechte staat. Het materiaal wordt daardoor fragiel en breekbaar en de asbestvezels komen makkelijk vrij. Een typisch voorbeeld van semi-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen zijn asbestcementen golfplaten die in heel slechte staat zijn.
Wat is los asbest?
Niet-hechtgebonden asbesthoudende toepassingen noemen we ook wel los, losgebonden of zwakgebonden asbest. De verschillende benamingen worden door elkaar gebruikt. Niet-hechtgebonden asbest is een soort asbest waarbij de asbestvezels niet of nauwelijks vastzitten aan een ander materiaal, zoals gips of spuitasbest. Los gebonden asbest is erg gevaarlijk voor de gezondheid, omdat de asbestvezels gemakkelijk kunnen loskomen en ingeademd kunnen worden. Niet-hechtgebonden asbest kan ernstige ziektes veroorzaken, zoals longkanker, asbestose en mesothelioom.
Niet-hechtgebonden asbest werd vroeger veel gebruikt voor isolatie, brandwering en geluidsdemping. Toepassingen met los asbest bevatten weinig bindmiddel of gebruiken een zwak bindmiddel zoals gips. Tegelijk zijn de concentraties van de asbestvezels vaak erg hoog. Dat maakt deze materialen heel gevaarlijk. Losgebonden asbestmaterialen zijn immers gevoeliger voor beschadigingen en laten makkelijk asbestvezels los. Het bekendste voorbeeld is ongetwijfeld de plaasterisolatie rond leidingen van de centrale verwarming.
Voorbeelden van niet-hechtgebonden asbest zijn:
- Asbestkoord: een gevlochten koord van asbestvezels, dat gebruikt werd voor de afdichting van deurtjes van stookketels of cv-ketels.
- Asbestkarton: een dunne plaat van asbestvezels, die gebruikt werd voor de isolatie van schouwen, kachels, leidingen en elektrische apparaten.
- Spuitasbest: een laag van asbestvezels die gespoten werd op plafonds, wanden, leidingen en constructies, om ze te isoleren en te beschermen tegen brand.
- Vinyltegels: harde, dunne tegels van asbesthoudend vinyl, die gebruikt werden voor de vloerbekleding.
Los gebonden asbest verwijderen
In oudere gebouwen komen vandaag nog heel wat niet-hechtgebonden asbesthoudende materialen voor. Omdat deze toepassingen meer risico’s meebrengen, mogen alleen erkende asbestverwijderaars. ze weghalen. Het is belangrijk om asbest altijd correct te verwijderen en af te voeren.
Niet-hechtgebonden asbest moet altijd verwijderd worden door een erkende asbestverwijderaar, die de nodige voorzorgsmaatregelen neemt om de verspreiding van asbestvezels te voorkomen. Los gebonden asbest mag nooit bewerkt, beschadigd of verplaatst worden zonder bescherming. Niet-hechtgebonden asbest moet ook apart ingepakt en afgevoerd worden naar een gespecialiseerd verwerkingsbedrijf.